Kahramanmaraş merkezli, 6-7 Şubat 2023’teki büyük depremler sonrası, bu bölgedeki kalifiye çalışan kaybı sürerken esnaf için kalıcı işyerlerinin oluşturulmaması işletmeleri de bir bir göç ettiriyor.
SGK’nin Şubat 2024 verilerine göre sigortalı çalışan sayısı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 4 düştü. 11 ildeki toplam istihdam kaybı 69 bin 594 kişi.
TEŞVİK PAKETİ ŞART
Azalış oranı Hatay’da yüzde 13.1, Malatya’da yüzde 12 ve Kahramanmaraş’ta yüzde 8.6 oldu. İstihdamın azaldığı diğer iller ise Adana (yüzde 2.7), Diyarbakır (yüzde 1.3), Elazığ (yüzde 7.7), Gaziantep (yüzde 1.8) ve Şanlıurfa (yüzde 5.3) olarak sıralandı. Bunu değerlendiren bölgedeki iş insanlarına göre orta vadede çalışan bulunamaması halinde büyük firmaların da kapıya kilit vurması bekleniyor.
Malatya Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu’na göre kalıcı konutlar teslim edilmediği için Malatya’dan göç sürüyor. Özellikle hizmet sektöründe çalışan işletmeler kalıcı ve sağlıklı bir ticaret alanı bulamadığı için kenti terk ediyor. Sadıkoğlu, şöyle devam etti: “Konteynerlerde bir yıl dayanan işletmeler artık iş yapamaz hale geldi. Altyapı yok, elektrik, su sağlıklı şekilde gelmiyor. Tüm uyarılarımıza rağmen ilgisiz yerlerde konteynerler kuruldu. Organize sanayi bölgelerindeki (OSB) fabrikalarda kalifiye çalışanların çoğu gitti. Kalıcı konut olmadan bu insanları döndürmek mümkün değil. İşçilerin gelmesi için teşvikler şart. Bizim devlete ödediğimiz SGK payları işçilerin ücretlerine eklenebilir.”
Antakya TSO Başkanı Hikmet Çinçin, kalifiye çalışanın zaten olmadığını, olanların da çok yüksek ücret istediğine işaret ederek “Çalışanların geriye dönüşü için teşvik paketleri acilen hayata geçirilmeli. Depremden önce burada iki AVM vardı, şimdi mağaza yok. Gelmek isteyecek markalar için uygun mekân, mağaza yok. Gelse çalışan bulamayacak. Var olanlar gidiyor” dedi.
MAKİNELER BOŞTA
Adıyaman OSB Başkanı Abdulkadir Çelenk, OSB’de 201 firma bulunduğunu, en az 7 bin kalifiye çalışana ihtiyaç duyduklarını söyledi. Çelenk şuna dikkat çekti: “2023’te istihdamı 27 bine yükseltmeyi amaçlarken bugün 12 bin civarına düştük. Burası emek yoğun sektörlerin faaliyet gösterdiği bir OSB, barınma sorunu acilen çözülmeli ki giden çalışanlar geri dönsün ya da yeni çalışanlar bulabilelim.”
Gelişim Tekstil Adıyaman İşletmesi Genel Müdürü Ekrem Cırık, istihdam kapasitelerinin 750 kişi olduğunu, deprem öncesi 480 olan çalışan sayısının ise bugün 295’e gerilediğini söyledi. Cırık, “İstanbul’daki üretimin tamamını buraya taşımayı planlıyorduk ancak çalışan bulamıyoruz. Makinelerimizin çoğu boş. Kalifiye çalışan olmadığı için bu bölgeye yeni yatırımların gelmesi de mümkün değil” dedi.
